Значи, се' започнало кога во куќата на глувиот – „ла љуинта дел сордо“ (така го нарекле живеалиштето на Гоја, кој бил наглув, исто како и Бетовен), дошол еден шпански големец за да нарача портрет од големиот Шпанец. На портретот требало да биде насликана неговата преубава сопруга. Наскоро тие се договориле околу формалностите и Гоја започнал со изработка на делото.
Но Маја била толку привлечна и шармантна, што Гоја го прекршил правилото за немешање во интимните аспекти на моделот и тие влегле во љубовна врска. И тоа не било се', уметникот, фасциниран од убавината на својот модел отишол уште подалеку, тој почнал да ја слика нејзината екстраординарна голотија, за да ја овековечи таа неверојатна привлечност, едноставно, да го сподели тоа еротско лудило со светот, еден ден. Деновите минувале и се претвориле во месеци, а Гоја не можел да престане со двојното уживање, да се води љубов со убавицата Маја, а воедно да се презервира таа убавина за вечноста.
Но сопругот станал сомничав, а љубомората подгреана од гласините, кои почнале да руморат низ Мадрид, го натерале да скова план за брза и инкогнита посета на ателјето на Гоја, за да се увери во вистинитоста на аферата. И тука почнува едно грозничаво сценарио.
Некаде пред полноќ, убавата аристократка Маја му испраќа на уметникот кодош, кој го предупредува дека утредента нејзиниот сопруг ќе дојде во ненајавена посета за да се увери во веродостојноста на гласините кои го зафатиле градот. Гоја е во паника, но брзо наоѓа решение. Тој ангажира една проститутка од мадридскиот полусвет и ја носи во своето студио. Таму тој ја облекува проститутката во скапоцена облека, во која требало да ја наслика преубавата Маја. Тој почнува грозничаво да слика, користејќи фактички два модела. Првиот е проститутката, од каде ја презема фигурата и драпериите од облеката, а вториот е сликата на голата Маја, од каде ги пресликува главата и рацете. Тој работи фуриозно, можеби најенергично во својот живот и, тоа утро тој ја довршува сликата сликајќи ала прима, а тоа е начин на сликање кој се користел во фрескосликарството, за брзо исликување на огромните катедрални површини. За разлика од масленото сликарство на платно од тоа време, кое подразбирало бавна постапка поради многуте слоеви што барале време за сушење, Гоја во ова свое френетично уметничко искуство насликал се' од прва. Боите гореле на ова платно. Искуството било ново. Таква свежина на една слика овој уметник се' уште не видел, и не само тој. Таа ноќ бил роден импресионизмот во неговата крипто-верзија, а со овој феномен е иницирана и појавата на модерната уметност, како антиципација.
Чудесни се патиштата на уметноста, би прокоментирал некој вљубеник во делото на овој шпански гениј. Утредента сопругот на Маја се уверил во неверодостојноста на гласините, а уште понеуверлив во точноста на аферата бил исцрпениот и депресивен изглед на уметникот. „Та зар овој несреќник би можел да ми биде конкурент”, помислил во себе гордиот сопруг.
Како и да е, без оглед на моралните конотации на оваа случка, денес овие два портрета се гордост на шпанската сликарска уметност.
Текстот е превземен од колумната на Ацо Станковски од Утрински весник ама ми се виде интересна за да ја споделам.
