Најважни состојки на храната се : Белковини, јаглени хидрати, масти, витамини, минерали и вода.
Белковини (протеини)
Тие ја сочинуваат основата на сите живи ќелии: мускули, кожа, коса, ќелии на крвта, со еден збор сите телесни ткива се составени од белковини. Белковините се незаменлив материјал за основа на развој и растење на ткивата. Покрај тоа тие имаат улога на стварање на заштитни материи кои го штитат организмот од заболување. Позната е нивната улога во пренесување вода во организмот, а исто така се и извор на енергија и поради тоа ги викаат и енергетски материи.
Белковините во природа се наоѓаат во растителен и животински свет, но тие меѓусебно се разликуваат по вредност, што го приморува човекот да са храни со мешовита храна како би ги обезбедил за своето тело сите потребни состојки.
Најмногу животински белковини има во: месо, риба, млеко и млечни производи (сирење, кајмак, јогурт, кисело млеко и др.) и јајца. Утврдено е дека белковините од животинскиот свет содржат извесни состојки (есенциални амино киселини) кои се неопходни за организмот. Поради тоа произлегува поголема биолошка вредност на животинските белковини над растителните. Овие белковини полесно се варат и полесно се искористуваат од растителните.
Човек не може да прави резерви на белковини, како што е случај со мастите, па затоа е приморан да ги зема секојдневно. Ако не се земаат секојдневно ќе дојде до заостанување во раст и развој, ке се намали отпорноста на организмот према болестите, ќе дојде до намалување на црвените крвни зрнца, што ке има за последици на слабокрвност.
Возрасни луѓе треба дневно да земаат по 1 грам белковини на 1 кг. своја телесна тежина.
Деца во зависност од возраста 2 до 3 пати повеке. (што се помали им треба повеке)
Јаглени хидрати
Тие главно се наоѓаат во растителни намирници, додека во животински ги има малку ( 100 гр. месо има одвај 0,5 грама јаглени хидрати ).
Под јаглени хидрати во прв ред се подразбира шекери и материи кои им се сродни, само не треба да се сфати дека сите материи кои се слатки се и јаглени хидрати.
Најважни јаглени хидрати од растителен вид е скробот.
Најголем дел од енергијата потребна за работа се добива од јаглени хидрати, кои се широко распространети во природата.
Количината на јаглени хидрати дневно кои треба да се внесат во организмот зависи од тежината на работа. За потешка работа е потребна поголема количина на јаглени хидрати.
Просечна дневна потреба е движи од околу 400 грама јаглени хидрати.
Енергетските материи согорувајки во организмот, ослободуваат топлина која се мери во калории. Една калорија е онаа количина на топлина која е потребна за 1 кг. вода да се загрее за 1 степен целзиус.
Јаглени хидрати има во: (сложени) житариците, тестенините, компирите, оризот, и (прости) во лебот и сите други благи работи.
Масти
Во човечката исхрана мастите претставуваат драгоцен извор на телесна топлина и енергија. Познато е дека при секоја работа организмот троши извесна количина на енергија, а за да би ја обновил човекот треба во организмот мора да внесе одредено количество на масти (белковините и јаглените хидрати се носители на енергија, ама мастите се 2 пати повеќе. При согорување на 1 грам масти се развива енергија(топлина) од 9,3 калории, додека при согорување на 1 грам јаглени хидрати или белковини се развива 4,1 калории)
Мастите во растителен вид ги има во семките и во масните плодови (маслинките, ореви и др.)
Мастите во животинскиот вид ги има во ткивата на животните, во млекото и млечните производи (маслац, путер и др.) и во јајцата.
Во споредба со белковини и јаглени хидрати мастите потешко се варат.
Мастите можат да се створат и од јаглените хидрати ако се земаат претерано. За разлика од белковините мастите прават резерви во телото.
Поради внесување поголеми количини во организмот доаѓа до дебелеење, со сите последици кои ги носи.
Потреба за мастите се движи околу 60 грама дневно. Извесни масти содржат и витамини кои се во нив растворливи. Најмногу содржат витамин А и Д и поради тоа се корисни.
Инаку подкожно масно ткиво спречува сувишно испуштање на топлина, го штити телото од надворешен притисок, а белковините од претерано потење. Недоволно внесување на масти доведува до слабеење на телото према инфекции. При вршење на тешки физички работи мастите се многу добар енергетски матријал, и тогаш се внесува повеќе.
Витамини
Витамините се важни состојки на храната, чии недостатоци доведуваат до различни пореметувања во организмот. Тие се јавуваат во храната во многу мало количество, но сепак доволно да ги извршат своите задачи.
Најзначајни витамини се:
Витамините од групата Б кои го помагаат искористувањето скробните материи во организмот. Позитивно влијаат врз работоспособноста и врз функцијата на нервниот систем, посредуваат во создавање црвени крвни зрнца, во растење и во поинтензивно искористување на вдишаниот кислород во клетките, со што се забрзува и размената на материите во прганизмот.
Најмногу ги има во: месото, џигерот, млекото и млечните производи, житариците, квасец и др.
Витамин Ц е познат по својата заштитна улога против инфекции, а исто така за јакнење на коските и забите и за искористување на железо во организмот. Најмногу се наоџа во зелените лисја на лиснатиот зеленчук, пиперките, шипките, доматите, во јужното овошје и др.
Витамин Д е познат како фактор кој го заштитува младиот организам од рахитис. Овој витамин во организмот може да се изгради и под влијание на сончевите зраци, па е многу потребно изложување на сонце и воздух. (особено на малите деца)
Витамин А е фактор за заштита на слузокожата од штетните фактори, а особено за заштита на дишните патишта. Се наоѓа во млекото и млечните производи, јајцата, маргарин и џигер.
Минерали
Од минералните состојки кои му се потребни на организмот и се неопходни се:калциумот, фосфорот, железо и натриумот.
Калциумот служи за градба на коските, односно целиот скелет и забите. Го има најмногу во млекото и млечните производи.
Железото е неопходно за сите живи организми, бидејки учествува во хемоглобинот на крвта и во прометот на материите во организмот. Недостаток на железо придонесува до појава на еден вид анемија, па со тоа кон општа слабост на организмот. Во организмот се обезбедува со внесување преку месо, црн џигер и јајца.
Натриумот е содржан во многу продукти за исхрана, а се внесува и како зачин во вид на готварска сол. Во човечкиот организам се наоѓа како составен дел на клеточните течности. Во нормалната исхрана на возрасните дневните потреби во готварска сол изнесува околу 10 грама дневно, вклучувајки го и вносот со продуктите во кои има натриум.
Постојат уште многу минерални материи и витамини кои не ги спомнав, а се неопходни за човечкиот организам. Сите тие можат да се обезбедат доколку нашата исхрана е разновидна и во секој оделен оброк е составена од поголем број на продукти.
Правилна исхрана е онаа во која секојдневно е застапен асортиман од повеке (разновидни) продукти кои содржат како што напишав: белковини, масти, јаглени хидрати, витамини и минерали и многу вода (2 литра дневно најмалку).
Ова се нашите неопходни состојки кои треба да ги внесуваме секојдневно, колку вие се придржувате кон правилна исхрана?
Белковини (протеини)
Тие ја сочинуваат основата на сите живи ќелии: мускули, кожа, коса, ќелии на крвта, со еден збор сите телесни ткива се составени од белковини. Белковините се незаменлив материјал за основа на развој и растење на ткивата. Покрај тоа тие имаат улога на стварање на заштитни материи кои го штитат организмот од заболување. Позната е нивната улога во пренесување вода во организмот, а исто така се и извор на енергија и поради тоа ги викаат и енергетски материи.
Белковините во природа се наоѓаат во растителен и животински свет, но тие меѓусебно се разликуваат по вредност, што го приморува човекот да са храни со мешовита храна како би ги обезбедил за своето тело сите потребни состојки.
Најмногу животински белковини има во: месо, риба, млеко и млечни производи (сирење, кајмак, јогурт, кисело млеко и др.) и јајца. Утврдено е дека белковините од животинскиот свет содржат извесни состојки (есенциални амино киселини) кои се неопходни за организмот. Поради тоа произлегува поголема биолошка вредност на животинските белковини над растителните. Овие белковини полесно се варат и полесно се искористуваат од растителните.
Човек не може да прави резерви на белковини, како што е случај со мастите, па затоа е приморан да ги зема секојдневно. Ако не се земаат секојдневно ќе дојде до заостанување во раст и развој, ке се намали отпорноста на организмот према болестите, ќе дојде до намалување на црвените крвни зрнца, што ке има за последици на слабокрвност.
Возрасни луѓе треба дневно да земаат по 1 грам белковини на 1 кг. своја телесна тежина.
Деца во зависност од возраста 2 до 3 пати повеке. (што се помали им треба повеке)
Јаглени хидрати
Тие главно се наоѓаат во растителни намирници, додека во животински ги има малку ( 100 гр. месо има одвај 0,5 грама јаглени хидрати ).
Под јаглени хидрати во прв ред се подразбира шекери и материи кои им се сродни, само не треба да се сфати дека сите материи кои се слатки се и јаглени хидрати.
Најважни јаглени хидрати од растителен вид е скробот.
Најголем дел од енергијата потребна за работа се добива од јаглени хидрати, кои се широко распространети во природата.
Количината на јаглени хидрати дневно кои треба да се внесат во организмот зависи од тежината на работа. За потешка работа е потребна поголема количина на јаглени хидрати.
Просечна дневна потреба е движи од околу 400 грама јаглени хидрати.
Енергетските материи согорувајки во организмот, ослободуваат топлина која се мери во калории. Една калорија е онаа количина на топлина која е потребна за 1 кг. вода да се загрее за 1 степен целзиус.
Јаглени хидрати има во: (сложени) житариците, тестенините, компирите, оризот, и (прости) во лебот и сите други благи работи.
Масти
Во човечката исхрана мастите претставуваат драгоцен извор на телесна топлина и енергија. Познато е дека при секоја работа организмот троши извесна количина на енергија, а за да би ја обновил човекот треба во организмот мора да внесе одредено количество на масти (белковините и јаглените хидрати се носители на енергија, ама мастите се 2 пати повеќе. При согорување на 1 грам масти се развива енергија(топлина) од 9,3 калории, додека при согорување на 1 грам јаглени хидрати или белковини се развива 4,1 калории)
Мастите во растителен вид ги има во семките и во масните плодови (маслинките, ореви и др.)
Мастите во животинскиот вид ги има во ткивата на животните, во млекото и млечните производи (маслац, путер и др.) и во јајцата.
Во споредба со белковини и јаглени хидрати мастите потешко се варат.
Мастите можат да се створат и од јаглените хидрати ако се земаат претерано. За разлика од белковините мастите прават резерви во телото.
Поради внесување поголеми количини во организмот доаѓа до дебелеење, со сите последици кои ги носи.
Потреба за мастите се движи околу 60 грама дневно. Извесни масти содржат и витамини кои се во нив растворливи. Најмногу содржат витамин А и Д и поради тоа се корисни.
Инаку подкожно масно ткиво спречува сувишно испуштање на топлина, го штити телото од надворешен притисок, а белковините од претерано потење. Недоволно внесување на масти доведува до слабеење на телото према инфекции. При вршење на тешки физички работи мастите се многу добар енергетски матријал, и тогаш се внесува повеќе.
Витамини
Витамините се важни состојки на храната, чии недостатоци доведуваат до различни пореметувања во организмот. Тие се јавуваат во храната во многу мало количество, но сепак доволно да ги извршат своите задачи.
Најзначајни витамини се:
Витамините од групата Б кои го помагаат искористувањето скробните материи во организмот. Позитивно влијаат врз работоспособноста и врз функцијата на нервниот систем, посредуваат во создавање црвени крвни зрнца, во растење и во поинтензивно искористување на вдишаниот кислород во клетките, со што се забрзува и размената на материите во прганизмот.
Најмногу ги има во: месото, џигерот, млекото и млечните производи, житариците, квасец и др.
Витамин Ц е познат по својата заштитна улога против инфекции, а исто така за јакнење на коските и забите и за искористување на железо во организмот. Најмногу се наоџа во зелените лисја на лиснатиот зеленчук, пиперките, шипките, доматите, во јужното овошје и др.
Витамин Д е познат како фактор кој го заштитува младиот организам од рахитис. Овој витамин во организмот може да се изгради и под влијание на сончевите зраци, па е многу потребно изложување на сонце и воздух. (особено на малите деца)
Витамин А е фактор за заштита на слузокожата од штетните фактори, а особено за заштита на дишните патишта. Се наоѓа во млекото и млечните производи, јајцата, маргарин и џигер.
Минерали
Од минералните состојки кои му се потребни на организмот и се неопходни се:калциумот, фосфорот, железо и натриумот.
Калциумот служи за градба на коските, односно целиот скелет и забите. Го има најмногу во млекото и млечните производи.
Железото е неопходно за сите живи организми, бидејки учествува во хемоглобинот на крвта и во прометот на материите во организмот. Недостаток на железо придонесува до појава на еден вид анемија, па со тоа кон општа слабост на организмот. Во организмот се обезбедува со внесување преку месо, црн џигер и јајца.
Натриумот е содржан во многу продукти за исхрана, а се внесува и како зачин во вид на готварска сол. Во човечкиот организам се наоѓа како составен дел на клеточните течности. Во нормалната исхрана на возрасните дневните потреби во готварска сол изнесува околу 10 грама дневно, вклучувајки го и вносот со продуктите во кои има натриум.
Постојат уште многу минерални материи и витамини кои не ги спомнав, а се неопходни за човечкиот организам. Сите тие можат да се обезбедат доколку нашата исхрана е разновидна и во секој оделен оброк е составена од поголем број на продукти.
Правилна исхрана е онаа во која секојдневно е застапен асортиман од повеке (разновидни) продукти кои содржат како што напишав: белковини, масти, јаглени хидрати, витамини и минерали и многу вода (2 литра дневно најмалку).
Ова се нашите неопходни состојки кои треба да ги внесуваме секојдневно, колку вие се придржувате кон правилна исхрана?
.Не фаќам да си направам нешто ако треба сам да јадам.